KARAKAŁPACKA AUTONOMICZNA REPUBLIKA obszar autonomiczny w zach. Uzbekistanie; 164,9 tys. km2; 1,1 mln mieszk. (1990); stol. Nukus; zamieszkane zwł. przez Karakałpaków; uprawa bawełny, hodowla owiec karakułowych i jedwabników.
JÜNNAN prowincja w płd.-zach. Chinach, graniczy z Myanmarem, Laosem i Wietnamem; 394 tys. km2, 37 mln mieszk. (2000); stol. Kunming; powierzchnia wyżynno-górzysta, pocięta głębokimi dolinami rzek - średnia wysokość 1500 m, maksymalna 4817 m; gł. rzeki: Jangcy (graniczna z prowincją Syczuan), Mekong, Saluin i Juan-ciang; 70% ludności stanowią Chińczycy (Han), ponadto przedstawiciele 22 narodowości; gł. miasta: Kunming, Kociou i Tungczuan; region przede wszystkim rolniczy, uprawa ryżu, kukurydzy, pszenicy, gryki, orzeszków ziemnych, ziemnaków, rzepaku, tytoniu, herbaty, bawełny, trzciny cukrowej, kawy, kauczukowca i agawy włóknistej; hodowla bydła, trzody chlewnej i jedwabników; wydobycie rud cyny, cynku, ołowiu, miedzi, wolframu, platyny, fosforytów i węgla kamiennego; huty żelaza i metali nieżelaznych, przem. spoż., włókienniczy, chemiczny, maszynowy, elektroniczny, elektrotechniczny, cementowy; w komunikacji główną rolę odgrywa trnsport drogowy.
LANSI miasto w Chinach (prowincja Czeciang), nad rz. Lan-ciang; 80 tys. mieszk. (2002); przem. maszynowy i spoż. (olejarnie); port rzeczny; w okolicy uprawa sezamu, juty oraz hodowla jedwabników. ŻARY miasto powiatowe w woj. lubuskim; 39,2 tys. mieszk. (2002); przem. włókienniczy, odzieżowy, maszynowy, precyzyjny, chem., metalowy i spoż.; sanatorium neuropsychiatrii dziecięcej; pierwsze wzmianki 1007 (zdobyte dla Polski przez Chrobrego); prawa miejskie 1260; od 1346 we władaniu Czech, od 1635 elektorów saskich, po 1815 w państwie pruskim; od końca XVII w. hodowla jedwabników; gimnazjum pn. Athenaeum Soranum; od 1846 połączenie kolejowe z Wrocławiem i Berlinem; późnogotycki kościół parafialny, zamek renesansowy z częścią barokową (ok. 1700), barokowy pałac Promnitzów (1705-26) z ogrodem geometrycznym (XVIII w.), fragmenty murów miejskich (XV w.), domy z XVI?XIX w. GIFU miasto w Japonii na wyspie Honsiu, na płn. od Nagoi, nad rz. Nagara-gawa; 406 tys. mieszk. (1998); przem. włókienniczy (jedwabie), maszynowy, lotniczy, szklarski; rzemiosło tradycyjne (lampiony, wachlarze); węzeł kolejowy; uniw., wyższa szkoła ekonomiczna; turystyka.
MAJSUR , Mysore miasto w Indiach (stan Karnataka); 0,5 mln mieszk. (2001); przem. włókienniczy, chem., spoż., elektrotechn.; ośr. handlu i rzemiosła (jedwabie, wyroby z kości słoniowej, drewna); uczelnie, w tym uniw.; centrum kultu hinduistycznego; zabytki; w pobliżu tereny turystyczno-wypoczynkowe. JARKEND miasto w zach. Chinach nad rz. Jarkend-daria; 90 tys. mieszk. (2000); ośr. regionu rolniczego (uprawa pszenicy, bawełny, hodowla jedwabników, sady granatowców); rzemiosło (dywany, tkaniny jedwabne, kożuchy); dawny węzeł szlaków karawanowych.
CZIANG MAJ miasto w płn. części Tajlandii nad rz. Mae Nam Ping; 176 tys. mieszk. (2003); przem. spoż., włókienniczy, metalowy, skórzany; handel drewnem tekowym i laką; tradycyjne rzemiosło (tkaniny jedwabne, wyroby z laki i srebra); uniw. (zał. 1964); liczne świątynie buddyjskie (XIII-XV w.) z brązowymi posągami Buddy. NAOGAON , Naugaon miasto w zach. Bangladeszu; 101 tys. mieszk. (1991); tkactwo jedwabiu; ośr. handlowy regionu uprawy ryżu, juty, roślin oleistych.
MILANÓWEK miasto w woj. mazowieckim, powiecie grodziskim, na Równinie Łowicko-Błońskiej; 15,2 tys. (2002); ośr. produkcji jedwabiu naturalnego; fabryka narzędzi chirurgicznych i dentystycznych; zakłady cukiernicze; w XV w. znany jako wieś Milanowo; od końca XIX w. miejscowość letniskowa, od 1845 połączona koleją z Warszawą i Skierniewicami; prawa miejskie od 1951; dwór drewn. z pocz. XIX w. w parku z licznymi, starymi dębami.
WARANGAL miasto w płd. Indiach, na wyż. Dekan; z przedmieściami 560 tys. mieszk. (2003); przem. włókienniczy (przetwórstwo bawełny i jedwabiu), spoż.; tradycyjne rzemiosło (wyrób dywanów); ośr. handlowy. S
ENDAI miasto w Japonii, na w. Honsiu, w pobliżu wsch. wybrzeża O. Spokojnego; ośr. adm. prefektury Miyagi; 1 mln mieszk. (2001); znaczący ośr. przemysłowy i kult.-nauk. północy w. Honsiu; przem. maszynowy, spoż., włókienniczy (m.in. wyrób jedwabiu), elektrotechn., drzewny, chem., rafinacja ropy naft.; lotnisko; węzeł kolejowy (m.in. dla JOSU miasto, port handl. i rybacki w płd. części Korei Płd., w prowincji Dzolla Płd.; nad Cieśn. Koreańską; 175 tys. mieszk. (2000); przem. stoczniowy, petrochem., włókienniczy, gumowy, spoż.; port przeładunkowy (wywóz) ryżu i jedwabiu.
NARA Nara, świątyna Todaiji Nara, maska ?gigaku?, VIII w. miasto w Japonii (Honsiu), ośr. adm. prefektury N.; zał. w VI w. w pobliżu istniejących świątyń, 710-784 stol. Japonii (pn. Heijo); 360 tys. mieszk. (2001); przem. maszynowy, elektrotechn., spożywczy, odzieżowy, drzewny; tradycyjne rzemiosło japońskie (artykuły z laki, bambusa, jedwabiu); węzeł ZHENJIANG , Czenciang miasto we wsch. Chinach (prowincja Jiangsu), port na płd. brzegu Jangcy, w pobliżu jej przecięcia z Wielkim Kanałem; gród z VIII w. p.n.e., później garnizon (takie jest znaczenie nazwy Z.) strzegący dostępu w górę rzeki; w X?XIII w. znany ośr. produkcji jedwabiu, potem centrum handl.; zniszczone podczas wojny opiumowej (1839-42) i powstania tajpingów (1850-64); 390 tys. mieszk. (2002), 1,28 mln w zespole miejskim; przem. papierniczy, spoż., maszynowy.
DANDONG , Tantung, do 1964 Antung miasto w płn.-wsch. Chinach (prowincja Liaoning), nad rz. Yalu Jiang, w pobliżu jej ujścia do Zat. Zachodniokoreańskiej (M. Żółte); 558 tys. mieszk. (2003); port mor. i śródlądowy; hutnictwo żelaza; przem. drzewny, samochodowy; fabryka włókien chem., nawozów sztucznych; zakłady włókiennicze (gł. jedwabiu); uniw. zał. VII w.; w okresie dynastii Cing (1644-1911) ważne m. strategiczne.
OGBOMOSHO miasto w zach. Nigerii (stan Ojo) na płaskowyżu Jorubaland; zał. w XVII w. jako twierdza królestwa Joruba Ojo, po podboju muzułmańskim w pocz. XIX w. gł. punkt oporu plemienia Joruba; 1840 podporządkowane królestwu Ibadan; ob. trzecie po Lagos i Ibadanie m. Nigerii; 730 tys. mieszk. (2001); stol. prowincji dostarczającej kakao, tytoniu, drewna tekowego; przem. spoż., produkcja kauczuku, tradycje rzemieślnicze: tkactwo jedwabiu i bawełny oraz wyroby z drewna (bębny); pozostałości murów obronnych, liczne meczety i świątynie, seminarium duchowne baptystów; szkoła politechniczna i seminarium nauczycielskie; leprozorium.
BANGKOK , Krung Thep Bangkok stolica i gł. port morski Tajlandii, nad rz. Menam, u jej ujścia do Zat. Tajlandzkiej (dawniej - Syjamskiej); 6,6 mln mieszk. w aglomeracji (2004); jedno z gł. miast Azji Płd.-Wsch.; centrum handlowo-finansowe, siedziba banków i tow. ubezpieczeniowych, montownie samochodów, samolotów, produkcja telewizorów i sprzętu komputerowego, rafineria ropy naft., stocznie, wielki ośr. przem. drzewnego i eksportu drewna; rozwinięte rzemiosło (wyroby z jedwabiu i kości słoniowej); 10 szkół wyższych ( interia ) Afganistan - rozwinięte rzemiosło (dywany, tkaniny jedwabne, biżuteria, Włochy - włókienniczy (tkaniny wełniane, lniane i jedwabne)
SZEMACHA miasto w Azerbejdżanie; w V-IV w. p.n.e. osada, w II w. p.n.e. wymienił Sz. Klaudiusz Ptolemeusz; w IX-XVI w. stol. Szyrwanu (ośr. nauki, kultury, architektury, wyrobu dywanów i miniatur, handlu jedwabiem); 1222 zburzona przez ( interia )
JÜNNAN prowincja w płd.-zach. Chinach, graniczy z Myanmarem, Laosem i Wietnamem; 394 tys. km2, 37 mln mieszk. (2000); stol. Kunming; powierzchnia wyżynno-górzysta, pocięta głębokimi dolinami rzek - średnia wysokość 1500 m, maksymalna 4817 m; gł. rzeki: Jangcy (graniczna z prowincją Syczuan), Mekong, Saluin i Juan-ciang; 70% ludności stanowią Chińczycy (Han), ponadto przedstawiciele 22 narodowości; gł. miasta: Kunming, Kociou i Tungczuan; region przede wszystkim rolniczy, uprawa ryżu, kukurydzy, pszenicy, gryki, orzeszków ziemnych, ziemnaków, rzepaku, tytoniu, herbaty, bawełny, trzciny cukrowej, kawy, kauczukowca i agawy włóknistej; hodowla bydła, trzody chlewnej i jedwabników; wydobycie rud cyny, cynku, ołowiu, miedzi, wolframu, platyny, fosforytów i węgla kamiennego; huty żelaza i metali nieżelaznych, przem. spoż., włókienniczy, chemiczny, maszynowy, elektroniczny, elektrotechniczny, cementowy; w komunikacji główną rolę odgrywa trnsport drogowy.
LANSI miasto w Chinach (prowincja Czeciang), nad rz. Lan-ciang; 80 tys. mieszk. (2002); przem. maszynowy i spoż. (olejarnie); port rzeczny; w okolicy uprawa sezamu, juty oraz hodowla jedwabników. ŻARY miasto powiatowe w woj. lubuskim; 39,2 tys. mieszk. (2002); przem. włókienniczy, odzieżowy, maszynowy, precyzyjny, chem., metalowy i spoż.; sanatorium neuropsychiatrii dziecięcej; pierwsze wzmianki 1007 (zdobyte dla Polski przez Chrobrego); prawa miejskie 1260; od 1346 we władaniu Czech, od 1635 elektorów saskich, po 1815 w państwie pruskim; od końca XVII w. hodowla jedwabników; gimnazjum pn. Athenaeum Soranum; od 1846 połączenie kolejowe z Wrocławiem i Berlinem; późnogotycki kościół parafialny, zamek renesansowy z częścią barokową (ok. 1700), barokowy pałac Promnitzów (1705-26) z ogrodem geometrycznym (XVIII w.), fragmenty murów miejskich (XV w.), domy z XVI?XIX w. GIFU miasto w Japonii na wyspie Honsiu, na płn. od Nagoi, nad rz. Nagara-gawa; 406 tys. mieszk. (1998); przem. włókienniczy (jedwabie), maszynowy, lotniczy, szklarski; rzemiosło tradycyjne (lampiony, wachlarze); węzeł kolejowy; uniw., wyższa szkoła ekonomiczna; turystyka.
MAJSUR , Mysore miasto w Indiach (stan Karnataka); 0,5 mln mieszk. (2001); przem. włókienniczy, chem., spoż., elektrotechn.; ośr. handlu i rzemiosła (jedwabie, wyroby z kości słoniowej, drewna); uczelnie, w tym uniw.; centrum kultu hinduistycznego; zabytki; w pobliżu tereny turystyczno-wypoczynkowe. JARKEND miasto w zach. Chinach nad rz. Jarkend-daria; 90 tys. mieszk. (2000); ośr. regionu rolniczego (uprawa pszenicy, bawełny, hodowla jedwabników, sady granatowców); rzemiosło (dywany, tkaniny jedwabne, kożuchy); dawny węzeł szlaków karawanowych.
CZIANG MAJ miasto w płn. części Tajlandii nad rz. Mae Nam Ping; 176 tys. mieszk. (2003); przem. spoż., włókienniczy, metalowy, skórzany; handel drewnem tekowym i laką; tradycyjne rzemiosło (tkaniny jedwabne, wyroby z laki i srebra); uniw. (zał. 1964); liczne świątynie buddyjskie (XIII-XV w.) z brązowymi posągami Buddy. NAOGAON , Naugaon miasto w zach. Bangladeszu; 101 tys. mieszk. (1991); tkactwo jedwabiu; ośr. handlowy regionu uprawy ryżu, juty, roślin oleistych.
MILANÓWEK miasto w woj. mazowieckim, powiecie grodziskim, na Równinie Łowicko-Błońskiej; 15,2 tys. (2002); ośr. produkcji jedwabiu naturalnego; fabryka narzędzi chirurgicznych i dentystycznych; zakłady cukiernicze; w XV w. znany jako wieś Milanowo; od końca XIX w. miejscowość letniskowa, od 1845 połączona koleją z Warszawą i Skierniewicami; prawa miejskie od 1951; dwór drewn. z pocz. XIX w. w parku z licznymi, starymi dębami.
WARANGAL miasto w płd. Indiach, na wyż. Dekan; z przedmieściami 560 tys. mieszk. (2003); przem. włókienniczy (przetwórstwo bawełny i jedwabiu), spoż.; tradycyjne rzemiosło (wyrób dywanów); ośr. handlowy. S
ENDAI miasto w Japonii, na w. Honsiu, w pobliżu wsch. wybrzeża O. Spokojnego; ośr. adm. prefektury Miyagi; 1 mln mieszk. (2001); znaczący ośr. przemysłowy i kult.-nauk. północy w. Honsiu; przem. maszynowy, spoż., włókienniczy (m.in. wyrób jedwabiu), elektrotechn., drzewny, chem., rafinacja ropy naft.; lotnisko; węzeł kolejowy (m.in. dla JOSU miasto, port handl. i rybacki w płd. części Korei Płd., w prowincji Dzolla Płd.; nad Cieśn. Koreańską; 175 tys. mieszk. (2000); przem. stoczniowy, petrochem., włókienniczy, gumowy, spoż.; port przeładunkowy (wywóz) ryżu i jedwabiu.
NARA Nara, świątyna Todaiji Nara, maska ?gigaku?, VIII w. miasto w Japonii (Honsiu), ośr. adm. prefektury N.; zał. w VI w. w pobliżu istniejących świątyń, 710-784 stol. Japonii (pn. Heijo); 360 tys. mieszk. (2001); przem. maszynowy, elektrotechn., spożywczy, odzieżowy, drzewny; tradycyjne rzemiosło japońskie (artykuły z laki, bambusa, jedwabiu); węzeł ZHENJIANG , Czenciang miasto we wsch. Chinach (prowincja Jiangsu), port na płd. brzegu Jangcy, w pobliżu jej przecięcia z Wielkim Kanałem; gród z VIII w. p.n.e., później garnizon (takie jest znaczenie nazwy Z.) strzegący dostępu w górę rzeki; w X?XIII w. znany ośr. produkcji jedwabiu, potem centrum handl.; zniszczone podczas wojny opiumowej (1839-42) i powstania tajpingów (1850-64); 390 tys. mieszk. (2002), 1,28 mln w zespole miejskim; przem. papierniczy, spoż., maszynowy.
DANDONG , Tantung, do 1964 Antung miasto w płn.-wsch. Chinach (prowincja Liaoning), nad rz. Yalu Jiang, w pobliżu jej ujścia do Zat. Zachodniokoreańskiej (M. Żółte); 558 tys. mieszk. (2003); port mor. i śródlądowy; hutnictwo żelaza; przem. drzewny, samochodowy; fabryka włókien chem., nawozów sztucznych; zakłady włókiennicze (gł. jedwabiu); uniw. zał. VII w.; w okresie dynastii Cing (1644-1911) ważne m. strategiczne.
OGBOMOSHO miasto w zach. Nigerii (stan Ojo) na płaskowyżu Jorubaland; zał. w XVII w. jako twierdza królestwa Joruba Ojo, po podboju muzułmańskim w pocz. XIX w. gł. punkt oporu plemienia Joruba; 1840 podporządkowane królestwu Ibadan; ob. trzecie po Lagos i Ibadanie m. Nigerii; 730 tys. mieszk. (2001); stol. prowincji dostarczającej kakao, tytoniu, drewna tekowego; przem. spoż., produkcja kauczuku, tradycje rzemieślnicze: tkactwo jedwabiu i bawełny oraz wyroby z drewna (bębny); pozostałości murów obronnych, liczne meczety i świątynie, seminarium duchowne baptystów; szkoła politechniczna i seminarium nauczycielskie; leprozorium.
BANGKOK , Krung Thep Bangkok stolica i gł. port morski Tajlandii, nad rz. Menam, u jej ujścia do Zat. Tajlandzkiej (dawniej - Syjamskiej); 6,6 mln mieszk. w aglomeracji (2004); jedno z gł. miast Azji Płd.-Wsch.; centrum handlowo-finansowe, siedziba banków i tow. ubezpieczeniowych, montownie samochodów, samolotów, produkcja telewizorów i sprzętu komputerowego, rafineria ropy naft., stocznie, wielki ośr. przem. drzewnego i eksportu drewna; rozwinięte rzemiosło (wyroby z jedwabiu i kości słoniowej); 10 szkół wyższych ( interia ) Afganistan - rozwinięte rzemiosło (dywany, tkaniny jedwabne, biżuteria, Włochy - włókienniczy (tkaniny wełniane, lniane i jedwabne)
SZEMACHA miasto w Azerbejdżanie; w V-IV w. p.n.e. osada, w II w. p.n.e. wymienił Sz. Klaudiusz Ptolemeusz; w IX-XVI w. stol. Szyrwanu (ośr. nauki, kultury, architektury, wyrobu dywanów i miniatur, handlu jedwabiem); 1222 zburzona przez ( interia )
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz